όπεν μάρκετ

(open market). Οι λεγόμενες open market operations (πράξεις ανοιχτής αγοράς) αποτελούν κλασικό μέσο νομισματικής πολιτικής που διαθέτει η κεντρική τράπεζα. Αρχικά η πολιτική αυτή εφαρμοζόταν σε μεγάλη κλίμακα από τις τράπεζες του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος των Ηνωμένων Πολιτειών και αυτό εξηγεί γιατί ο αγγλοσαξονικός όρος επικράτησε διεθνώς. Οι πράξεις του ό.μ. συνίστανται στην αγορά ή στην πώληση κρατικών χρεώγραφων με σκοπό τον περιορισμό ή την αύξηση της ρευστότητας του πιστωτικού συστήματος. Η πώληση χρεώγραφων προκαλεί απορρόφηση των ρευστών που βρίσκονται στη διάθεση των τραπεζών κι έτσι περιορίζει την ικανότητα τους να προσφέρουν πιστώσεις, ενώ η αγορά χρεώγραφων έχει τα αντίθετα αποτελέσματα και επιφέρει αύξηση στα διαθέσιμα των τραπεζών. Σχετικά με τα άλλα μέσα νομισματικής πολιτικής που διαθέτει η κεντρική τράπεζα, όπως η μεταβολή του προεξοφλητικού επιτόκιου και η μεταβολή των υποχρεωτικών αποθεματικών, η πολιτική του ό.μ. παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να προκαλέσει μεγάλο αντίκτυπο και να αποφύγει έτσι τις ψυχολογικές αντιδράσεις των χρηματιστικών κύκλων που θα μπορούσαν κάποτε να είναι υπερβολικές. Τελευταία η πολιτική του ό.μ. έχασε ένα μέρος της σημασίας της, γιατί έπαψε να είναι αυτόνομο όργανο της αποκλειστικής αρμοδιότητας της κεντρικής τράπεζας: περιλήφθηκε μάλιστα παντού στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής του δημόσιου χρέους, που εφαρμόζεται από την κυβέρνηση για την ικανοποίηση των δικών της σκοπών.